Filharmonia w Jazzdze

Techno i muzyka związana z kulturą klubową była prawdziwą rewolucją, dystansującą przełomy dokonane niegdyś przez muzyków jazzowych czy rockowych. W techno kompozycją może być dosłownie jeden beat. To koniec „starej Europy”, totalne przewartościowanie zarówno w dziedzinie kultury popularnej, jak i elitarnej.

Uwierzycie, że słowa te wypowiedział klasycznie wykształcony kompozytor i najbardziej wpływowy litewski twórca młodego pokolenia? Vytautas Jurgutis za swój główny artystyczny autorytet uznaje Japończyka Masami Akitę, znanego pod pseudonimem Merzbow jako guru radykalnej muzyki noise. W elektronicznej twórczości Litwina odzywają się także echa mistrzów inteligentnej muzyki tanecznej, jak Alva Noto, Autechre czy Aphex Twin. Jurgutis lubi zresztą przeistaczać się w awangardowego DJ’a, najczęściej w ramach autorskiej DISSC Orchestra. Specjalnością niezwykłego kwintetu stały się realizowane na żywo miksy klasyków XX-wiecznej awangardy.

DISSC Orchestra oraz fenomen Jurgutisa trudno byłoby sobie wyobrazić bez Antanasa Jasenki. W latach dziewięćdziesiątych starszy od Pawła Mykietyna o sześć lat kompozytor dzielił czas między filharmoniczne koncerty a żmudną pracę z taśmami magnetycznymi. Tak, swoje pierwsze elektroniczne utwory Jasenka tworzył archaicznymi metodami, zarzuconymi przez resztę muzycznego świata pod koniec szóstej dekady. Na przełomie stuleci Litwa przeobraziła się z elektroakustycznej pustyni we wschodnioeuropejską mekkę muzyki klubowej oraz eksperymentalnej. Ogromna w tym zasługa Jurgutisa i Jasenki, którzy wyposażeni w najprostsze komputery i nietuzinkową wyobraźnię potrafią zahipnotyzować słuchaczy „tłustymi beatami” oraz industrialnym zgiełkiem, ale też oczarować wysmakowanymi ambientowymi pejzażami i koronkowymi dźwiękowymi eksperymentami.

Taka właśnie – nie uznająca gatunkowych podziałów, wielowymiarowa i nieprzewidywalna – jest współczesna muzyka litewska, w której awangardowe brzmienia współgrają z tanecznymi rytmami, a cyfrowa wrażliwość z archaicznym folklorem. Również ta chóralna i symfoniczna, której w nadchodzący weekend posłuchać można będzie w Filharmonii Łódzkiej.